مقاله جایگاه و اهمیت نفت در اقتصاد ایران

در این مقاله اهمیت  نفت در اقتصاد ایران در سه مقوله م هم اقتصادی صادرات، بودجه و اشتغال بررسی شده است، بطوری که نشان داده می شود نقش نفت در اقتصاد ایران منفی است چرا که آمارهای رسمی در طی دوره زمانی 82-1370 حاکی از آن است که اهمیت نفت در بودجه دولت بسیار زیاد است که چنین امری مطلوب هیچ کشوری نیست. همچنین صادرات نفت سهم بسیار عمده ای را در صادرات ایران داراست که این امر نشان دهنده صادرات تک محصولی می باشد که امروزه بعنوان معیار اصلی توسعه نیافتگی تلقی می شود. در حالی که نقش نفت در اشتغال بسیار جزئی است که چنی موضوعی نیز بیانگر آن است که نفت عوامل مثبتی در اشتغال بعنوان دغدغه اصلی دولت محسوب نمی شود. در پایان بدون حذف نفت، با توجه به اهمیت آن در ایجاد و تقویت سک اقتصاد سالم و پایدار پیشنهادهای ارائه می گردد.

صنعت نفت از موثرترین و بزرگترین صنایع در جهان و به ویژه ایران است. نفت، علاوه بر اینکه منبع عمده تامین انرژی در دنیای امروز است، نقش مهمی نیز در تعیین میزان قدرت ملی و اعتبار بین المللی کشورهای مختلف ایفا می کند. بخش نفت در اقتصاد ایران سال های زیادی است که عمده درآمد ملی کشور را تامین می کند و در واقع این بخش در اقتصاد کشور نقش مسلط را ایفا میکند. از طرفی با توجه به اینکه کشورهای در حال توسعه با منابع محدود و نیازهای نامحدود رو به رو هستند و نمی توانند تمام بخشهای اقتصادی را همزمان توسعه دهند، باید به بخشهای مهم و کلیدی خود اولویت دهند. در این مقاله علاوه بر شناسایی بخشهای کلیدی، جایگاه صنعت نفت در اقتصاد ایران به عنوان یک صنعت مهم و کلیدی، با استفاده از جدول داده-ستانده سال1380(آخرین جدول داده- ستانده ایران) که آنرا به 34 بخش همفزون نموده ایم؛ مورد بررسی قرار می گیرد. محاسبه شاخص حساسیت انتشار و نیز شاخص پراکندگی صنعت نفت به ترتیب با ارقام 1/027 و 0/17 حاکی از آن است که این صنعت بیش از متوسط کل سایر بخشها با دیگر بخشها در ارتباط بوده و نیز این ارتباط بطور تقریبا یکسان و متوازن در بیشتر بخش ها توزیع شده است. در صورت حذف فرضی صنعت نفت از دیدگاه ستانده کاهش تولید به میزان 119219783 ریال (الگوی لئون تیف) و 137162804 ریال (الگوی گش) می باشد. همچنین به تعداد 130618 (الگوی لئون تیف) و 344108 (الگوی گش) فرصت شغلی در اقتصاد از دست می رود. صنعت نفت از نظر کشش تولید کل رتبه 4 (از 34 بخش) را به خود اختصاص داده است که نشان می دهد این صنعت با اهمیت بوده و نقش فزاینده ای در تولید کل دارد. ولی از نظر کشش اشتغال کل رتبه 23 را دارد. همچنین صنعت نفت بیشترین هزینه ایجاد شغل را به میزان 880721697 ریال، داراست.

صنعت نفت از موثرترین و بزرگترین صنایع در جهان و به ویژه ایران است. نفت، علاوه بر اینکه منبع عمده تأمین انرژی در دنیای امروز است، نقش مهمی‌نیز در تعیین میزان قدرت ملی و اعتبار بین‌المللی کشورهای مختلف ایفا می‌کند. بخش نفت در اقتصاد ایران سال‌های زیادی است که عمده درآمد ملی کشور را تامین می‌کند و در واقع این بخش در اقتصاد کشور نقش مسلط را ایفا میکند. از طرفی با توجه به اینکه کشورهای در حال توسعه با منابع محدود و نیازهای نامحدود رو به رو هستند و نمی‌توانند تمام بخشهای اقتصادی را همزمان توسعه دهند، باید به بخشهای مهم و کلیدی خود اولویت دهند. در این مقاله علاوه بر شناسایی بخشهای کلیدی، جایگاه صنعت نفت در اقتصاد ایران به عنوان یک صنعت مهم و کلیدی، با استفاده از جدول داده-ستانده سال1380(آخرین جدول داده- ستانده ایران) که آنرا به 34 بخش همفزون نموده ایم؛ مورد بررسی قرار می گیرد.

منبع:مقاله جایگاه و اهمیت نفت در اقتصاد ایران

مقاله توسعه اقتصادی

در طول چند دهه اخیر، کشورهای مختلف جهان، متناسب با شرایط، فرصت ها، ساختار حکومتی و فرهنگ اجتماعی خود استراتژی های توسعه اقتصادی مختلفی را در پیش گرفتند. این استراتژی ها بطور کامل قابل تفکیک نیستند. بعلاوه باید گفت که تقریباً هیچ کشوری بطور شفاف و مشخص هیچ یک از استراتژی ها را در پیش نمی گیرد (یا حداقل اعلام نمی دارد) بلکه این تحلیل کارشناسان و مطالعه سیاست ها و برنامه های دولت ها است که مشخص می کند هر کشور تقریباً کدام استراتژی را انتخاب نموده است (یا به انتخاب او نزدیک است).

مطالعات بسیاری در زمینه عوامل موثر بر توسعه اقتصادی از طریق بررسی چالش ها و فرصت ها ی موجود در جامعه وجود دارد .که در این مقاله به بررسی اثرات عواملی چون سرکوب مالی ، بازار بورس ، پدیده پول شویی و سرمایه اجتماعی بر توسعه اقتصادیپرداخته می شود .رشد و توسعه اقتصادی ، بازار، بورس اوراق بهادار و متغیرهای مرتبط با آنها از مولفه هایی هستند که کسب و کار و فعالیت هایاقتصادی و مدیریت جامعه را تحت تاثیر قرار می دهد. سرکوب مالی از جمله متغییر های اقتصادی است که تاثیر قابل ملاحظه ایبر بازار مالی بلاخص بازار سرمایه و از این طریق بر رشد و توسعه اقتصادی دارد .گسترش جهانی شدن اقتصاد به ویژه در بازارهای سرمایه به همراه منافعی که داشته ، به تشدید برخی پدیده های مضر درسیستم های اقتصادی نیز منجر شده است. از آن جمله می توان به پول شویی اشاره کرد . بر کارشناسان امر واضح است که چنینفعالیت هایی نهادهای بخش مالی را که برای رشد اقتصادی (بویژه کشورهای در حال توسعه) مهم و حیاتی هستند ، با اضمحلالروبه رو می کند وبا کاهش بهره وری در بخش حقیقی از طریق غیر بهینه کردن تخصیص منابع ، تشویق فعالیت های جنایی وفسادهای اداری ، رشد اقتصادی را کاهش می دهد.همچنین اکثر مطالعات ، وجود بازارهای بورس توسعه یافته را در ارتقای توسعه اقتصادی ، مفید و موثر می دانند، اکثر مطالعات تاییدمی کنند که در بلند مدت ، ارتباط دو طرفه ای میان رشد اقتصادی و توسعه بازار بورس وجود دارد . در کوتاه مدت دربعضی از کشورها ، رشد اقتصادی منجر به توسعه بازار بورس شده است ولی ارتباط ، یک طرفه واز سوی بورس بر رشد اقتصادیاست .و نتایج حاکی از آن است که ارتباط مثبتی بین رشد اقتصادی و شاخص های توسعه بازار بورس وجود دارد .بر اساس یافته های این پژوهش ، از آنجا که سرمایه اجتماعی درون گروهی بر اعتماد محدود و خاص تاکید دارد ، موجب اختلالسازمانی و فرقه گرایی می شود و نتیجه آن عدم توسعه است . درمقابل ، سرمایه اجتماعی برون گروهی با گسترش شعاع اعتماد ،شکل گیری شبکه های روابط اجتماعی و مشارکت افراد در انجمن های داوطلبانه به فرایند توسعه اقتصادی کمک می کند.

منبع:مقاله توسعه اقتصادی

تحقیق بررسی عوامل اقتصادی – اجتماعی مؤثر بر مهاجرت روستائیان

موضوع مهاجرت های روستاییان همواره مورد توجه اندیشمندان علوم اجتماعی و اقتصاددانان بوده است. در مطالعه ی حاضر نیز، عوامل اقتصادی مؤثر بر مهاجرت روستایی ایران با استفاده از سیستم معادلات همزمان برای دوره ی 1386-١٣53 مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که بهبود توزیع درآمد، افزایش مخارج دولتی در عمران روستاها، کاهش شکاف دستمزد میان شهر و روستا و همچنین سرمایه گذاری در بخش کشاورزی منجر به کاهش روند مهاجرت به شهرها خواهد شد. همچنین افزایش شاخص قیمت محصولات کشاورزی، افزایش نرخ باسوادی، رشد اقتصادی و افزایش سطح زیرکشت از طریق اثرگذاری مثبت بر سرمایه گذاری کشاورزی، منجر به کاهش مهاجرت از روستا به شهر خواهند شد. براساس نتایج پیشنهاد می شود که مخارج عمران و توسعه ی روستاها توسط دولت افزایش یابد، شکاف دستمزد نیروی کار بین شهر و روستا کاهش یابد و دولت علاوه بر اهداء تسهیلات جهت سرمایه گذاری به کشاورزان، باید از طریق مشوق ها موجبات حضور بخش خصوصی جهت سرمایه گذاری در بخش کشاورزی و نواحی روستایی را فراهم کند.

موضوع مهاجرت­های روستایی همواره مورد توجه اندیشمندان علوم اجتماعی و اقتصاددانان بوده است. در مطالعه­ی حاضر نیز، عوامل اقتصادی مؤثر بر مهاجرت روستایی ایران با استفاده از سیستم معادلات همزمان برای دوره­ی 1386-١٣53 مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج به­دست آمده حاکی از آن است که بهبود توزیع درآمد، افزایش مخارج دولتی در عمران روستاها، کاهش شکاف دستمزد میان شهر و روستا و همچنین سرمایه­گذاری در بخش کشاورزی منجر به کاهش روند مهاجرت به شهرها خواهد شد. همچنین افزایش شاخص قیمت محصولات کشاورزی، افزایش نرخ باسوادی، رشد اقتصادی و افزایش سطح زیرکشت از طریق اثرگذاری مثبت بر سرمایه‏گذاری کشاورزی، منجر به کاهش مهاجرت از روستا به شهر خواهند شد. براساس نتایج پیشنهاد می­شود که مخارج عمران و توسعه­ی روستاها توسط دولت افزایش یابد، شکاف دستمزد نیروی کار بین شهر و روستا کاهش یابد و دولت علاوه بر اهداء تسهیلات جهت سرمایه­گذاری به کشاورزان، باید از طریق مشوق­ها موجبات حضور بخش خصوصی جهت سرمایه­گذاری در بخش کشاورزی و نواحی روستایی را فراهم کند.

منبع:تحقیق بررسی عوامل اقتصادی – اجتماعی مؤثر بر مهاجرت روستائیان

مقاله صادرات غیرنفتی

اهمیت صادرات غیر نفتی و نقش آن در رشد و توسعه اقتصادی کشورها همواره به عنوان یکی ازموضوعات مهم، مورد بررسی قرار میگیرد. از طرفی شناخت و میزان تاثیرگذاری عوامل موثر بر صادراتغیر نفتی میتواند به رشد صادرات کمک کند . بنابراین، در این مقاله با استفاده از سیستم م عادلات همزمان 2SLS و امارسری زمانی سالهای 1388-1350 به بررسی عوامل موثر وتعیین کننده صادرات غیر نفتی ایران پرداخته شده است.نتایج حاصل از این مطالعه نشان م یدهد که درآمد جهانی و نرخ ارز حقیقی تاثیر مثبت و معنی داری بر تقاضای صادرات داشتهاند همچنین سرمایهگذاری زیر ساختی دولت دارای تاثیر مثبتی بر عرضه صادراتاست. از طرفی به نظر می رسد سرمایه گذاری مستقیم خارجی و مازاد تقاضای داخلی هرچند از لحاظ آماری تاثیر معنی داری بر عرضه صادرات نداشته اند ولی ضرایب آن ها به ترتیب مثبت و منفی به دست آمده است.
اهمیت صادرات غیر نفتی و نقش آن در رشد و توسعه اقتصادی کشورها همواره به عنوان یکی از موضوعات مهم، مورد بررسی قرار می گیرد. از طرفی شناخت و میزان تاثیرگذاری عوامل موثر بر صادرات غیر نفتی می تواند به رشد صادرات کمک کند. بنابراین، در این مقاله با استفاده از سیستم معادلات همزمان ((2SLS و آمار سری زمانی سال های (1388-1350) به بررسی عوامل موثر و تعیین کننده صادرات غیر نفتی ایران پرداخته شده است.
نتایج حاصل از این مطالعه نشان می دهد که درآمد جهانی و نرخ ارز حقیقی تاثیر مثبت و معنی داری بر تقاضای صادرات داشته اند هم
چنینسرمایه گذاری زیر ساختی دولت دارای تاثیر مثبتی بر عرضه صادرات است. از طرفی به نظر می رسد سرمایه گذاری مستقیم خارجی و مازاد تقاضای داخلی هرچند از لحاظ آماری تاثیر معنی داری بر عرضه صادرات نداشته اند ولی ضرایب آن ها به ترتیب مثبت و منفی به دست آمده است.

منبع:مقاله صادرات غیرنفتی

مقاله محاسبه بازده خصوصی سرمایه انسانی در ایران

یکی از موارد مهم قابل بحث در جامعه امروزی ارتباط تحصیلات با درآمد است که اقتصاددانان از آن بـه عـنوان بُعد خـرد سرمایه انسانی یاد می‌کنند ( بُعد کلان آن نقش تحصیلات در رشد اقتصادی‌ است) . براین اساس از ابزار متداول و مرسوم برای تخمین چنین رابطه‌ای یعنی توابع درآمدی استفاده شد. این توابع که اولین بار توسط مینسر مورد توجه قرار گرفت اثر تحصیلات و تجربه کاری را بر درآمد شاغلین نشان می دهد. این مقاله نیز که حاصل یک کار پژوهشی تحت همین نام می باشد به برآورد تأثیر چند متغیر که همگی نشاندهنده سرمایه انسانی هستند بر روی درآمد پرداخته است. علاوه بر نتایج جزیی (شامل جنس، مکان زندگی، محل اشتغال و …) که در مقاله آورده شده‌اند، نتیجه کلی این بود که تأثیر تحصیلات و تجربه بر درآمد افرادِ با تحصیلات و تجربه بالا نسبت به افراد با تحصیلات و تجربه کمتر، بصورت فزاینده می باشد. یعنی رابطه عکس بین تحصیلات و تجربه ( که به نوعی تعیین کننده سرمایه انسانی هستند) با درآمد وجود ندارد. لغات کلیدی: سرمایه انسانی، توابع درآمدی، نرخ بازده آموزش، توابع درآمدی سرمایه انسانی.
یکی از موارد مهم قابل بحث در جامعه امروزی چگونگی ایجاد ارتباط بین تحصیلات و درآمد است. بر این اساس، برای تخمین چنین رابطه‌ای؛ یعنی توابع درآمدی از ابزار متداول و مرسوم استفاده شده است. این توابع که اولین بار توسط مینسر مورد توجه قرار گرفت، تأثیر تحصیلات و تجربه کاری را بر درآمد نشان می‎دهد. در این مقاله به برآورد تأثیر چند متغیر که همگی نشان دهنده تأثیر سرمایه انسانی بر روی درآمد هستند، پرداخته شده است. علاوه بر ویژگی ‎های شخصی ] شامل جنسیت، مکان زندگی، محل اشتغال و … [  که در مقاله ارائه شده‌ است، نتیجه کلی این است که تأثیر تحصیلات و تجربه بر درآمد افراد دارای تحصیلات و تجربه بیشتر، نسبت به افراد با تحصیلات و تجربه کمتر، به صورت فزاینده است.

اهمیت سرمایه گذاری برای رشد اقتصادی و اجتماعی به اندازه ایست که آن را یکی از اهرم های قوی برای رسیدن به توسعه کرده است؛ اما باید به یاد داشت که به همان میزان که توجه به این امر می تواند باعث رشد اقتصاد و شکوفایی آن شود، توجه نکردن به آن می تواند موجب افت اقتصادی شود. بنابراین باید گفت رشد اقتصادی و افزایش رفاه عمومی در بلند مدت بدون توجه به سرمایه گذاری و عوامل موثر موجود در محیط آن ممکن نیست. مطالعه ی دقیق تجزیه و تحدیل سرمایه گذاری و عوامل مهم در محیط فعالیت سرمایه گذاران می تواند از یک طرف موجب شود حجم نقدینگی های سرگردان و تورم کاهش یافته اشتغال افزایش یابد و از طرف دیگر باعث بهبود مدیریت و افزایش ثروت سرمایه گذاران شود. هدف از نگارش پژوهش حاضر بررسی عوامل موثر بر سرمایه گذاری در سهام است که بوسیله ی دو دسته متغیر بعنوان سوالات و پژوهش آزمون شده است. این دو دسته متغیر های مربوط به ویژگی های سرمایه گذاران (ادراک ریسک، تمایل به ریسک و تخصیص سرمایه است) و ویژگی های مربوط به بازار سرمایه (نرخ بازده مورد انتظار و اطلاعات عملکرد گذشته) هستند. در تحقیق حاضر برای جمع آوری اطلاعات مربوط به مبانی نظری پژوهش از روش کتابخانه ای و برای جمع آوری اطلاعات برای تحلیل و آزمون فرضیات پژوهش از پرسشنامه استفاده شده است.

منبع:مقاله محاسبه بازده خصوصی سرمایه انسانی در ایران