در این مقاله ابتدا به بررسی عوامل تورم در ایران پرداخته؛ سپس راهکارهای اسلامی در جهت رفع آن ارایه شده است. بررسی ها نشان می دهد که عامل اصلی تورم در ایران، ساختاری است. گسترش شهرنشینی و افزایش جمعیت باعث تقاضا برای محصولات غذایی و تجاری شده است. وجود محدودیت های بسیاری در دو بخش کشاورزی و صنعت سبب شده که تولید نتواند پاسخگوی این مازاد تقاضا باشد و در نتیجه قیمت نسبی آن ها افزایش یافته است. در مرحله بعد، افزایش قیمت به بخش های دیگر نیز سرایت کرده است. از طرفی افزایش درآمد های نفتی و گسترش نقدینگی در اثر گسترش شبکه بانکی و تسهیلات بانکی روند افزایش قیمت ها را تشدید کرد. در سال های بعد از انقلاب نیز ایجاد وضعیت خاص سیاسی و اقتصادی و اجرای برخی سیاست های اقتصادی از طرف دولت بحران را پیچیده تر کرد.
در قسمت پایانی با ارایه الگوهایی اسلامی در زمینه های فرهنگ کار، تولید (در دو بخش صنعت و کشاورزی)، تعاون و سیاست های دولت (سیاست های مالیاتی، پولی و هزینه ها) راهکارهایی در جهت ایجاد تحول در بخش تولید و عرضه به منظور مهار تورم در اقتصاد ایران، پیشنهاد شده است.
در این مقاله عوامل تأثیرگذار بر تورم با استفاده از الگوی رگرسیونی سری زمانی خطی و غیرخطی (STR) در اقتصاد ایران طی دورهی 87-1338 مورد بررسی قرار میگیرد. در تصریح مدل تورم، علاوه بر در نظر گرفتن متغیرهای مرسوم (نقدینگی، تولید و نرخ ارز) تکانههای مثبت و منفی درآمد نفت، عدم تعادل پولی، عدم تعادل بخش خارجی و شکاف تقاضا نیز مورد توجه قرار گرفتهاند. نتایج حاصل شده، فرضیهی اصلی تحقیق مبنی بر توانایی بیشتر مدل رگرسیونی سری زمانی غیرخطی نسبت به مدل خطی برای تبیین رفتار تورم در اقتصاد ایران را تأیید میکند. ضرایب الگو تابعی از تغییرات قیمت نفت هستند. در رژیم درآمدهای نفتی پایین، تکانههای مثبت نفتی، تأثیر بازدارندهای بر تورم دارد، در حالی که اثر تکانههای مذکور در رژیم درآمدهای نفتی بالا معنیدار نیست. شکاف یا مازاد تقاضا نیز اثر معنیداری بر تورم در دورههای رکود درآمدهای نفتی ندارد؛ اما در دورههای رونق نفتی، تأثیر متغیر مذکور بر تورم (احتمالاً از کانال مخارج دولت) بسیار با اهمیت است.
با توجه به آثار تورم بر کاهش رفاه خانوار ها و اثر گذاری آن بر تولید و سرمایه گذاری شناسایی عوامل اثر گذار بر آن به منظور تنظیم برنامه های مهار تورم و دستیابی به ثبات قیمت ها ضروری است. بنابر این در این مقاله پس از ارائه پیشینه پژوهش و مبانی نظری، ماهیت تورم درجهت شناسایی عوامل تاثیر گذار بر آن که رشد نقدینگی اساسی ترین عامل بروز تورم در ایران شناسایی می شود بررسی شده است اما صرفاتورم مربوط به عامل نقدینگی نبوده و نقش سایر عوامل مانندنرخ ارز و تورم انتظاری بسیار مهم هستند ، سپس به بررسی روند تورم در سال های 3131 3131 پرداخته می شود . در بخش بعدی سیاست و روش های مبارزه با تورم وعوامل تورم در ایران بررسی و راهکار های مبارزه با تورم در کشور بخش پایانی را تشکیل می دهد که در این بخش راهکارهایی جهت اصلاح هزینه های دولت والگوهایی در زمینه کار و تولید جهت ایجاد تحول در بخش تولید و عرضه به منظور مهار تورم در اقتصاد ایران پیشنهاد شده است
منبع:مقاله تورم